Íslenska Hagamúsin er stærsta skógarmús í heimi !

Talið er að Hagamúsin hafi borist til Íslands með landnámsmönnum.

Íslenska Hagamúsin er stærsta skógarmús sem þekkt er á jörðinni, Músin vegur 24-34 g og er 8-11 cm á lengd.

Hagamýs lifa í gróðurlendi um allt land og í sumum eyjum við landið.

Þær leggjast ekki í dvala um veturna heldur nýtir matraforða sinn sem hún hefur safnað yfir sumarið,eins og lúsamulningur,ber,kornsúrulaukar,fíflafræ og fl.

Hagamýs gera sér kúlulaga hreiður sem þær fóðra með laufi, sinu og jafnvel ull og fiðri ,pappír og ýmsu sem tilfellur.

 Meðgöngutíminn er 25 dagar og ungarnir, sem eru 4 til 9 í hverju goti,ungarnir verða sjálfbjarga á þremur vikum.

Hagamýs hafa 16 tennur.

Íslenskar Hagamýs njóta alfriðunar úti í náttúrunni.

Þegar harðnar á dalnum leitar Hagamúsin í hýbýli manna, morgum til mikilla ama.

Heimildir: Upplýsingar og fróðkleikur um Meindýr og varnir 2004

Þetta finnst mér.

Húsamúsin er í sókn !

Upphaflega er talið að Húsamúsin hafi komið frá Norður-Indlandi og hafi í tímans rás borist um allan heim með manninum. Talið er að undirtegundir í Evrópu séu tvær (M.m. Musculus sem er í Skandinavíu og Nyrst á Jótlandsskaga og um alla Austanverða Evrópu.

Hin tegundin (M.m. Domesticus)  er á Bretlandseyjum og víðar um Vestur- og Suður Evrópu og hún er sú tegund sem er á Íslandi.

Hún gengur með í 25 daga og gýtur 4 -13 ungum í einu.

Hún er kynþroska  eftir @  48 daga. Lífstími Húsamúsarinnar eru 6-8 mánuðir.

Talið er að Húsamúsin hafi borist til landsins með landnámsmönnunum.

Heimildir : Upplýsingar og fróðleikur um Meindýr og varnir  2004

Þetta finnst mér.

Húsamaurinn (Klóakmaurinn) er ákveðinn sendiboði !

Þegar Húsamaur ( Hypoponera punctatissima) í daglegu tali kallaður (klóakmaur)lætur sjá sig í híbýlum manna er hann segja fólki frá því að ekki sé allt í lagi með skólplagnir hússins.

Húsamaur er þekktur um allan heim og aðeins litarmunur og fjöldi augna skilur á milli tegunda.

Hann lifir í húsagrunnum við inntakslagnir í húsum við og undir skólplögnum í búum. Talið er að allt að 5000 dýr séu í hverju búi.

Hann sést oftastnær í kringum niðurföll  er þá í líki flugu en það er húsamaurs drotning sem kemst inn í skólprörið og kemur upp í gegnum niðurföll í baði eða vaski.

Húsamaurinn getur stungið þá mindast roði og fólki klæjar jafnvel í nokkra daga.

Húsamaur er vísbending um að eitthvað sé að skólplögnum og eina ráðið er þá ef hann greinist hjá ykkur er að mynda skólplagnirnar.

Það hefur lítið að segja að láta eitra inni hjá sér, því vandamálið er fyrir utan húsið. En það slær á þetta einhvern tíma ef eitrað er.

Ef ekkert er gert í málinu varðandi lagnir þá er ekki langt að bíða með að annar gestur reyni að heimsækja þig eða Rottan.

Húsamaurinn finnst líka í útihúsum og ámóta stöðum.

Heimildir: Upplýsingar og fróðleikur um Meindýr og varnir  2004

Þetta finnst mér.

Guli fatamölur er enn á ferðinni !

Hver man ekki eftir því að það voru settar mölkúlur í fatarskápa og í ferðatöskur þar sem föt voru geymd.

Mölflugan eða Guli fatamölur eru alltaf að láta sjá sig annað kastið þó svo sannarlega að tilfellum um Möl hafi fækkað gríaðrlega á síðustu árum. Trúlega má þakka því að ullarteppi á íbúðum hafa horfið að mestu leiti og betur er loftræst og upphitað húsnæði er fyrir hendi.

Fatarmölurinn (Tineola bisselliella) er kallaður Guli fatamölur. Fremri vængir eru gulir og glitrandi,afturvængir eru líkagulir en dekkri.Vænghafið er 10-16 mm.Lifra mölflugunar er hvít með mógult höfuð og um 10 mm löng.

Kvennflugan verpir allt að 500 eggjum um ævina. Þar sem mölur er til staðar má búast við að á einu ári þroskist fjórara kynslóðir.

Það þarf að finna uppeldisstöðina og uppræta hana og eitra síðan, stundum finnst ekki uppeldisstöðin en það hefur samt mikið að segja að eitra til að slá á fiðrildin sem eru komin að varpi.

Heimildir: Upplýsingar og fróðleikur um Meindýr og varnir 2004

Þetta finnst mér.

Svartrottan er bara í Vestmannaeyjum !

Svarttrottan (Rattus rattus) oft nefnd “skiparotta” hefur alveg tekið yfir Í nagdýrafánu Vestmannaeyja.

Áður fyrr var Brúnrottan (Rattus norvegicus) alsráðandi í Vestmannaeyjum en eftir gos breyttust aðstæður og Svarttrottan nam þar land og yfirtók og útrýmdi hinni sönnu Brúnrottu.

Í dag er að vísu mjög sjaldgjæft að Svarttrotta sýni sig en mikið er um afbrigði af svarttrotttum.

Hún lifir í húsagrunnum og í skólpræsinu. Henni fylgja snýkjudýr líkt og öðrum nagdýrum  eins og t. d. flær og bandormurinn (Hymenolepis nana) sem getur líka lifað á og í mönnum.

Það er mjög mikilviðkoma hjá rottuni ef hún lifir við kjörskilyrði líða 21-24 dagar milli gota. Og í hverju goti 5-10 ungar.

Svarttrottan er með mjög beittar klær og á afar gott með að klifra.

Í Bandaríkjunum er Svarttrottan kölluð þakrotta ( roof rat) hún lifir þar villt úti við.

En Svarttrottan er ekki svört heldur dökk grá.

Heimildir: Upplýsingar og fróðleikur um Meindýr og varnir  2004

Þetta finnst mér.

Hvað veist þú um Mannkláðamaurinn ?

Þetta litla dýr er aðeins 0,3mm að lengd og vart greinanlegur með berum augum. Hann tilheyrir áttfættlumaurum og lifir á mönnum. Ýmsar undirtegundir lifa á dýrum og geta borist á menn t.d af svínum.

Maurarnir grafa göng í yrsta lag húðarinnar og þar verpa kvenndýrin eggjum sínum. Eftir 3-5 daga klekjast út örsmáir ungar, líkir foreldrunum en eru þá aðeins með sex lappir. Eftir þrenn hamskipti eru maurarnir fullþroska og lifa aðeins í tvær eða þrjár vikur.

Maurunum fylgir mikill kláði og þegar menn rífa ofan af blöðrum geta menn fengið sýkingar.

Áður fyrr var Kláðamaurinn algengur hér á landi en nú hefur honum að mestu verið útrýmt

Heimildir: Upplýsingar og fróðleikur um Meindýr og varnir 2004

Þetta finnst mér.

Bananaflugan er fljót á vettvang !

Bananaflugan er fljót að láta sjá sig þegar eitthvað sætt hellist niður eða umbúiðir utan um sykraðar vöru rofnar. Bananaflugan er tvívængja. Hér á landi eru 360 tegundir tvívængja en 85 þusund í öllum heiminum.

Bananaflugan (Drosophila melanogaster) er sú flugutegund sem mest hefur verið rannsökuð undanfarin 90 ár og verið mikið notuð við erfðarannsóknir.( Ættli Kári viti um þetta ? )

Lífsferli flugunar eru 14 dagar við bestu skilyrði 25°C hita og 40-50% raka. Flugan finnur sér stað til að verpa á sem næg næring er til staðar t.d í mötuneytum og veitingarstöðum. Þar hefur flugan oft verpt í stúta djús- og gosvéla yfir helgar, þegar ekki verið að nota tækin. Möguleiki er á að ferlið fari af stað við slíkar aðstæður og hefur gert.

Bananaflugan makar sig á ákveðnum mökunarstöðum. Karlflugan er aðeins stærri en Kvennflugan. Karlflugan dansar í kringum Kvennfluguna á mjög flókinn hátt og besti dansarinn uppsker sitt, mjög sjaldgæft er að Karlflugan velji sér maka.

Bananaflugan berst hingað með ávöxtum og varningi.

Heimildir: Upplýsingar og fróðleikur um Meindýr og varnir  2004

Þetta finnst mér.

Er Kötturinn þinn meindýr ?

Kettir eru smitberar því á þeim lifa sníkjudýr, sem þeir bera inn á heimili manna. Hér má nefna  flær og maura og í saur Katta lifir algengasti þráðormurinn á Íslandi eða kattarspóluormurinn(Toxcara cati).

Elstu heimildir um Ketti eru 11 þúsund ára gamlar og þá var vitað um minnst þrjár tegundir Katta.

Skógarköttinn og Kött sem lifí á eyðimörkum Asíu og síðan Afríska villiköttinn.

Flestir heimilskettir eiga ættir sínar að rekja til Afríska villikattarins.

Á síðustu árum hefur tilfellum fjölgað mikið að meindýraeyðar þurfi að fanga Ketti sem augsýnilega eru orðnir villikettir.

Ýmsar skýringar eru á fjölgun villikatta, ómerktir kettii strjúka,kettir eru skilja ketti eftir þegar þeir flytja og svo margt annað.

Áttfættlumaurinn (Cheyleiella parasitovoarx) var nær óþekkt vandamál til skamms tíma eða til ársins 1986, þegar hann greindist í tveimur innfluttum köttum.

Síðan þá hefur maurinn breiðst út bæði í Köttum og Hundum.

Það ætti að láta ormahreinsa ketti minnst tvisvar á ári hjá dýralækni.

Meindýraeyðar fara afar varlega þegar þeir eru kallaðir til vegna katta.

Kettir bera fuglaflóna í garðinum inn í híbýli manna.

Flestir telja ketti mjög þrifalega og tilvalda sem gæludýr m.a. vegna þess félagsskapar sem kötturinn veitir.

Þessi ánægja er mest meðan kötturinn er kettlingur en vill hvarfa eða minka þegar kötturinn eldist og fer að koma með fugla og mýs heim til húsbóndans.

Ef fólk er bitið af skordýri og köttur er á heimilnu er ráð mitt að fara með köttinn til dýarlæknis og láta skoða  hann.

Heimildir: Upplýsingar og fróðleikur um Meindýr og varnir  2004

Þetta finnst mér.

Eru Kakkalakkar heima hjá þér ?

Margt er að breytast í skordýrafánuni á Íslandi en breytist samt hægt.

Einu sinni gengu þær sögur fjöllunum hærri, að allt væri morandi í Kakkalökkum á Keflavíkurflugvelli.

Þegar “Kaninn” fór gerði ég útekt fyrir staðarhaldarana á Keflavíkurflugvelli um stöðu mála í meindýrafánuni á vellinum.

Aðeins í einu tilfelli, af á annað þúsun sýnum sem voru tekin, alstaðar í”kanabænum” fannst Kakkalakki og hann var Þýskur.

Þeim Kakkalökkum var að sjálfsögðu eitt og svæðið hreinsað.

Ég hef oft spurt mig, trúði fólk virkilega þessu bulli í mönnum að Ameríkanar vildu lifa við slíkan viðbjóð ?

Hins vegar hafa hlutirir breyst nú eru að koma upp Kakkalakka tilfelli eitt til tvö í mánuði á höfuðborgarsvæðinu og víða á landinu.

Og enn sem fyrr eru það í íbúðum, sem erlent farandverkafólk er að skila af sér og Íslendingar eru að taka við.

Kakkalakkar eru alætur og miklir skaðvaldar í matvælum, naga pappír,gamlar bækur og fl.

Þeir eru daunillir og skilja eftir sig úrgang hvar sem þeir fara.

Ef þeir eru kramdir gýs upp fnykur eins og af terpetínu.

Kvenndýrin bera með sér 20-40 egg í hólfi í afturendanum í tvær vikur eða þar til eggin klekjast út.

Bakarí og veitingastaðir og heimili eru svona kjörstaðir fyrir þessi dýr.

Það hefur komið upp nokkrum sinnum að eitra hefur þurft heilu stigagangana út af Kakkalökkum.

Því þeir komast auðveldlega milli hæða í loftræstikerfinu og svo bara með leiðslum.

Það er ekki sama hvernig eitrað er fyrir þeim og hvaða eitur er notað.

Heimildir: Upplýsingar og fróðleikur um Meindýr og Varnir   2004

Þetta finnst mér.

Veggjatítlan étur innviði húsa !

Veggjatítla er vel þekkt á höfuðborgarsvæðinu og það hefur orðið vart við hana um allt land.

Það er hægt að segja að sumum húsum sé hættara við smitun en öðrum, eins og húsum þar sem einangrun hefur rýrnað og rakastig þar afleiðandi hækkað en Veggjatítla þarf kjöraðstæður til að lifa.

Kjöraðstæður eru 22-23 hiti 30% raki í viðnum. Þær þrífast ekki í hita yfir 28°C og 11% raka í við.

Fullorðnar bjöllur eru einlitar brúnar, staflaga og nokkuð breytilegar að stærð 2,8-4,8 mm. Þær verpa 20 - 60 eggjum í goti. Þær fljúga um fengitíman og leita þá oftast í birtu og finnast oft í gluggum.

Þær eru skammlífar lifa oft ekki nema tvær til þrjár vikur en ná að makast og verpa. Þær verpa í göt og sprungur í viðnum.

Eggin klekjast út á 3-4 vikum og lifrurnar éta sig inn í viðinn. Lifrurnar eru ljósir fótstuttir ormar, með harða dökka höfuðskel. Heimildum ber ekki saman um hve lengi lifrurnar eru að vaxa upp sumir segja 2-4 ár, aðrir segja ferlið vera 4-8 ár.

Bjöllurnar klekjast út á sumrin í lok maí og fyrri hluta júlímánaðar. Þær grafa sig út á yfirborðið og við það myndast  1-2 mm borgöt.

Hægt er að ráða niðulögum veggjatítlunar með ýmsum ráðum. Og setja upp forvarnir fyrir þær.

Heimildir: Upplýsingar og fróðleikur um Meindýr og Varnir  2004

Þetta finnst mér.